Rodzice, których dziecko je wszystko, nie powinni się w tym temacie wypowiadać

Różne rzeczy może usłyszeć mama niejadka. A na przykład, żeby nie nazywała tak swojego dziecka, bo to stygmatyzowanie. Albo że sama jest sobie winna, bo wprowadza presję w czasie posiłków, nie potrafi gotować lub nie daje dobrego przykładu. Że przekarmia słodyczami – to też. Myślę sobie jednak, że osoba, która nie zna problemu, nie powinna się wypowiadać w tym temacie, bo to tak, jakby księża mówili o pożyciu małżeńskim albo mężczyźni o porodach. O, pardon. Jednak to, że inni zabierają głos w sprawach, o których nie mają bladego pojęcia, wcale nie znaczy, że ty też musisz.

Osobiście nie słucham rodziców, którym się wydaje, że coś wiedzą, bo ich dziecko zawsze wszystko jadło (tak, tak, lubimy sobie przypisywać zasługi za usposobienie naszego dziecka). Albo tych, którzy wiedzą, bo dziesięć lat temu oglądali „Supernianię”. Sama przeszłam dość długą drogę od dziecka jedzącego dwa-trzy produkty na krzyż do dziecka jedzącego niemal-wszystko i wiem, że najbardziej pomogły mi rady rodziców, którzy mieli podobny problem.

Kto wie, być może mój wpis teraz pomoże którejś z was?

PO PIERWSZE: TO NORMALNE

Dzieci boją się tego co nowe, bo tak działa nasz – kształtowany przez wieki wieków – instynkt. Kiedy jeszcze biegaliśmy po puszczy i nie mieliśmy dzisiejszej wiedzy, ufaliśmy przede wszystkim produktom znanym. Że mięso i korzonki, bo po tych jagodach Zenek-Jaskiniowiec skręcał się przez pięć dni, więc może te drugie, całkiem podobne, też są trujące? Lepiej nie próbować.

Więc jeśli twoje dziecko nie chce spróbować kaszy, to wcale nie znaczy, że ty tej kaszy nie umiesz ugotować i podać w sposób zachęcający, tylko że trafił ci się maluch z całkiem nieźle rozwiniętym instynktem samozachowawczym. Kiedy to zrozumiesz, będzie ci lżej.

PO DRUGIE: CZAS JEST TWOIM SPRZYMIERZEŃCEM

Dziecko zaczyna zdawać sobie sprawę (oczywiście podświadomie), że coś może być trujące gdzieś tak koło drugich urodzin. Wtedy nagle z wszystkojadka zamienia się w makaronojadka albo suchabułajadka. Mój był z frakcji: „mięsko i ziemniaczki!”. Serio, przez blisko rok poza ziemniakami nie tknął absolutnie żadnego warzywa.

Lekarze mówili, żebym się nie przejmowała, bo to bunt dwulatka i przejdzie, no ale nie przejmuj się tu matko, kiedy dziecko nawet marchewki ugryźć nie chce, ucieka na widok kalafiora, a groszek wrzuca pod stół, bo na zielone patrzeć nie może.

Niby nic z tym nie można zrobić, ale jednak coś robić trzeba. Wiem, że rodzice dla świętego spokoju, byle tylko dziecko COŚ zjadło, w kółko gotują to, co ono lubi. Makaron suchy, spaghetti bolognese i napoli, makaron do rosołu, tyle że bez rosołu, kolanka na obiad, a na kolację muszelki. W ten sposób dziecko nigdy nie przyzwyczai się do nowości.

WIĘC PO TRZECIE: WSZYSTKIE CHWYTY DOZWOLONE. NO, PRAWIE WSZYSTKIE

My robiliśmy tak, że obok tego, co Kostek lubi (mięsko i ziemniaczki!), na talerzu było to, przed czym uciekał. Za każdym razem mówiliśmy: „Nie musisz tego jeść. Jeśli chcesz, to spróbuj, jeśli nie, to nie”, ale nie zabieraliśmy marchewki z jego talerza tylko dlatego, że zgłaszał głośny sprzeciw i bał się ją dotknąć widelcem. Po jakimś czasie (pół roku) przestał protestować. Podobno nowy produkt trzeba eksponować na talerzu dziecka kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt razy, zanim go zaakceptuje i to by się u nas zgadzało.

Ale kiedy tylko się przyzwyczaił, nie przeszłam jeszcze do namawiania, żeby spróbował, tylko zaczęłam marchewkę dodawać do klopsików, kalafior mieszać z ziemniakami, no cudowałam, żeby przemycić choć trochę witamin w jego diecie. Ale tak, żeby posiłki nadal mu smakowały.

I rozmawiałam. Rozmawiałam, rozmawiałam. Co jest zdrowe, a co niekoniecznie? Co to są witaminy i gdzie jest ich najwięcej? Do czego są potrzebne? Pomogła nam w tym książka opisana tutaj w punkcie 4. Równocześnie razem z Piotrem zajadaliśmy się rzeczoną marchewką, mówiąc (do siebie, nie do dziecka): „Mmmm… Ale dobra, naprawdę pyszna!”.

BO PO CZWARTE: MASZ SPRYTNE DZIECKO. WYKORZYSTAJ TO!

Wychowanie to tak naprawdę sztuka negocjacji. Więc kiedy Kostek był już na tyle bystry, że wiedział, co jest obiadem, a co deserem, gdzie są witaminy i że nie ma ich w Monte, zaczęliśmy negocjacje na szczeblu państwowym. Pierwsze trwały… Cały dzień. Budziliśmy się rano i szliśmy do sklepu. Pokazywałam mu marchewkę i pytałam, czy ją zje. On oczywiście, że nie. Na to ja, że jak spróbuje, to pójdziemy na kuleczki (już widzę tę burzę w komentarzach za 3…, 2…, 1… ;)). Na co on, że w takim razie chce. Na widok marchewki na talerzu od razu zmieniał zdanie, więc mówiłam mu, że wystarczy tylko ugryźć, ubieramy buciki i wychodzimy. Na to on, że się boi. Na to ja, że przed chwilą zjadł marchewkę w klopsiku i przecież mu smakowało. No to ugryzł z zamkniętymi oczami. I nagle olśnienie: „Doble!” (być może dlatego, że znał już ten smak). I że chce jeszcze.

Taką samą drogę do jego żołądka pokonała fasolka, groszek, kalafior, brokuły, gruszki, śliwki… Tylko że z każdym następnym produktem było łatwiej i nie potrzebowaliśmy już kusić go kuleczkami. Bardzo go chwaliłam za każdym razem, kiedy zjadł coś nowego, a on był z tego dumny, dzwonił do babci i opowiadał, że już lubi ogórka kiszonego. Opowiadał to nawet obcym ludziom i szybko zrozumiał, że bez sensu mówić: „nie lubię”, dopóki się czegoś nie spróbuje.

I PIĄTE NAJWAŻNIEJSZE: PAMIĘTAJ, ŻE DZIECKO NIE MUSI LUBIĆ WSZYSTKIEGO. TY TEŻ NIE LUBISZ

Kostek do dzisiaj nie tknie pomidora, sałaty, mleka, kakao… Mogłabym wymieniać i wymieniać, tylko… Po co? Mnie też nikt nie namówi do zjedzenia szynki ani nie przekona, że pstrąg może być dobry. Jeśli spróbował i stwierdził: „Nie lubię”, to chwalę go za odwagę i więcej nie namawiam. To ważne, żeby dziecko zachęcać, ale nie zmuszać. Jeśli wie, że to jego autonomiczna decyzja, co będzie jeść – i że w każdej chwili może zrezygnować czy nawet wypluć – próbuje chętniej. Oczywiście, nadal mówię (do męża, nie do dziecka!), że kanapki z pomidorem są najlepsze (bo są!), ale jemu takich kanapek nie robię.

Często dzieci mają problem z zaakceptowaniem konsystencji: obserwując synka, widzę, że to jakiś rodzaj nadwrażliwości sensorycznej. U nas nie przejdzie na przykład jogurt z kawałkami owoców, ale jogurt naturalny i całe owoce już tak, więc nie kombinuję. Chodzi o to, żeby znaleźć konsystencję, która jest dla dziecka akceptowalna i tego się trzymać (np. sos pomidorowy zamiast pomidorów). Dlaczego o tym wspominam? Bo często pisałyście mi, że dziecko je marchewkę tylko gotowaną, startej nie tknie, a ja jakoś nie miałam serca wam odpisać, że chciałabym mieć takie problemy ;).

Jeszcze jedno: kiedy dziecko mówi, że jest najedzone, to jest najedzone. Koniec, kropka. Nawet jeśli nam się wydaje, że niemożliwe, bo zjadło tylko dwie łyżki zupy. Musisz to zaakceptować i pozwolić mu odejść od stołu. To bardzo ważne, żeby nie jeść „za mamusię”, „za tatusia”, bo w ten sposób dziecko przestaje kontrolować własne łaknienie, a to już prosta droga do zaburzeń odżywiania.

Oczywiście to działa w dwie strony: jeśli dziecko jest najedzone po dwóch łyżkach zupy, a po chwili prosi o czekoladę, to raczej nie powinno jej dostać, bo przecież jest najedzone ;).

No i głowa do góry. To naprawdę nie jest tragedia, że jedzenie nie jest ulubioną czynnością twojego dziecka. Oby tak zostało – w końcu szczupli ludzie żyją dłużej!