Nie jest tajemnicą, że nie lubię starych bajek dla dziewczynek. Ale nie zawsze tak było. Wychowałam się na nich i co sobotę z wypiekami na twarzy czekałam na disneyowską Arielkę albo inną Śpiącą Królewnę. Dzisiaj widzę, że te historie zrobiły mi więcej złego niż dobrego. Całą młodość wierzyłam na przykład, że znalezienie miłości jest w życiu najważniejsze. Nie samorozwój, tylko dobry ożenek. Dlatego niezmiernie się cieszę, że moja własna córka (póki co) szczerze gardzi historiami o księżniczkach. Bo są dość przerażające i to wcale nie dlatego, że grasują tam czarownice. A dlatego, że utrwalają mnóstwo szkodliwych stereotypów! Pewnie myślisz sobie teraz, że przesadzam, ale ja wiem, że przyznasz mi rację, nim doczytasz do końca ;).

CZEGO MOŻNA SIĘ NAUCZYĆ Z BAJEK DLA DZIEWCZYNEK?

PRZESŁANIE NUMER 1: WYGLĄD JEST NAJWAŻNIEJSZY!

Co jesteś w stanie powiedzieć na temat czołowych księżniczek z bajek dla dzieci? Ja tylko tyle, że były ładne i… I… I… Eee… No, że były ładne!

Nie mam pojęcia: co lubiły, czym się interesowały, jakie przejawiały uzdolnienia? Nic. Zero. Bo Andersen czy bracia Grimm, a później Disney całkowicie to przemilczeli! Podzielili świat na: ładne = dobre i brzydkie = złe. Czyli wiesz, jak widzisz duży nos albo zeza, to uciekaj; a jak błękitne oczy, to staraj się zaprzyjaźnić.

I być może właśnie się śmiejesz, ale zastanów się sama, ile razy oceniłaś napotkanego człowieka tylko po jego wyglądzie? Myślisz, że bajki z dzieciństwa nie mają na to żadnego wpływu?

PRZESŁANIE NUMER 2: BĄDŹ GRZECZNA. I SPRZĄTAJ. RÓWNIEŻ PO INNYCH. A NA PEWNO ZOSTANIE CI TO WYNAGRODZONE!

Nie sprzeciwiaj się, kiedy ktoś próbuje cię wykorzystać.
Nie wychylaj się.
Nie walcz o swoje.
Zaciśnij usta.
Rób, co każą.
Czekaj.

A wtedy przyjdzie wróżka i da ci piękną sukienkę, która odmieni caaałe twoje życie (patrz: historia Kopciuszka czy Oślej Skórki)!

Aha. Bo przecież wiadomo, że grzeczne dziewczynki zawsze dostają to, czego chcą. Wystarczy siedzieć cicho. Tylko że nie!

PRZESŁANIE NUMER 3: CZEKAJ NA KSIĘCIA Z BAJKI. TYLKO ON MOŻE CIĘ USZCZĘŚLIWIĆ!

Całe życie księżniczki z bajki dla dzieci polega na czekaniu na księcia. Jeździ taki po świecie, baluje, a ona czeka. Czasami trwa to lata całe (aż zdąży jej się przysnąć w kryształowej trumience), ale wtedy pojawia się ON – obowiązkowo na białym koniu – i wystarczy jeden jego pocałunek, żeby ona uwierzyła, że to prawdziwa miłość.

I choć nie znają się w ogóle, ona pójdzie za nim w ciemno. Koleś był tak nachlany na balu, że nie poznaje swojej lubej i teraz każdej napotkanej babie musi przymierzyć pantofla, ale co tam!

Całe szczęście właśnie tutaj kończą się wszystkie baśnie i autor oszczędził nam dalszych wynikłych z tego patologii.

PRZESŁANIE NUMER 4: UWAŻAJ NA INNE KOBIETY!

Zauważ, że w baśniach o księżniczkach złym charakterem przeważnie jest kobieta. Nie mężczyzna. Wiedźma, czarownica, macocha, przyrodnie siostry, zła królowa – wszystkie one czyhają tylko, żeby skrzywdzić naszą bohaterkę. Bo jej zazdroszczą.

Rozumiesz??? Jaka solidarność jajników – ja się pytam?! – skoro od małego opowiadamy córkom historie, w których jedna baba drugiej babie podaje zatrute jabłko tylko dlatego, że ta według lusterka jest ładniejsza od niej? WTF?

PRZESŁANIE NUMER 5: JEŚLI JESTEŚ SILNĄ KOBIETĄ, TO ZNACZY, ŻE JESTEŚ ZŁA.

Oczywiście, że w baśniach występują niezależne babki. Królowa Śniegu czy macocha-czarownica z Królewny Śnieżki to prawdziwe kobiety sukcesu, ale zostały oczywiście przedstawione tak, że dążą po trupach do celu, bo wiadomo, że jak baba chce władzy, to jest zła.

Lepiej być miągwą i usługiwać 7 facetom to znaczy krasnoludom.

ALE SĄ BAJKI DLA DZIECI, KTÓRE Z PRZYJEMNOŚCIĄ WŁĄCZĘ MOJEJ CÓRCE

Całe szczęście po latach błądzenia we mgle Disney poszedł po rozum do głowy i zaczął tworzyć bajki dla dzieci (dziewczynek!), które wyłamują się ze starych schematów. W „Krainie lodu” Elsa jest silną kobietą i nie potrzebuje do szczęścia faceta. Anna – choć księżniczka – również sama, nieustraszona rusza na poszukiwanie siostry. Chce chronić swoje królestwo. Bywa kochliwa, ale wątek miłosny jest tutaj prowadzony głównie po to, żeby złamać schemat: książę na białym koniu okazuje się łotrem, więc morał z tego taki, że jeśli szukasz miłości, patrz dziewczyno na czyny, a nie w piękne oczy!

„Pocahontas”, „Merida Waleczna” czy „Vaiana” to kolejne takie przykłady.

I na koniec zostawiłam sobie mojego ulubionego „Dzwoneczka”, któremu daleko do grzecznej dziewczynki. To taki mały łobuziak: najpierw robi, potem myśli, przez co często i gęsto wpada w tarapaty, ale najważniejsze jest to, że działa (sama!), a nie czeka na faceta jak na wybawienie. W dodatku jest uzdolniona technicznie, tak jakby Disney chciał naszym córkom powiedzieć: „Hej, wy też możecie iść na polibudę, budować statki oraz domy!”.

A teraz całkiem szczerze – już bez jaj – uważam, że właśnie na podstawie bajek możemy prześledzić rolę kobiety w świecie. Od cichej służącej, której jedynym życiowym celem było dobrze wyjść za mąż do niezależnej wojowniczki czy konstruktorki maszyn. Dla mnie bomba! 

I naprawdę bardzo się cieszę, że nasze córki będą dorastać właśnie w takim świecie i wśród takich bajek. A ty?